*´¯`·.¸.·´¯`·.((( RAVDA.net ))).·´¯`·.¸ | SeVGiYe aÇILaN KaPI

	Anasayfa Yap
	Favoriye Ekle
	İrtibat

Üye Girişi

Üye Ol

Home

F o r u m

E-Kart

Tavsiye Et

Sitede Arama


» Kapsamlı Arama

Google`de Ara

Tavsiye Linkler

Kuran Kursu Mezunları

Önemli Linkler

Statü / İstatistik

En Son Üyemiz:
Didem_

53683 Toplam Üyemiz var.

Online Üyeler:

Online: 806 Misafir
Admin | Moderator | Vip | Üye

Giriş Vaktiniz: Çarşamba, 2. Mayıs 2024 - 01:46

Browseriniz:

IP Adresiniz: Hostname:

Toplam Forum: 69 *** Toplam Konu: 30100 *** Toplam Mesaj: 148193

Beni hatırla

Forum Anasayfa » ÜYELER PANOSU » ÜYE HİZMETLERİ » KARS İLİ VE ÖTESİNDE ERMENİ MEZALİMİ

önceki konu diğer konu

1 okunmamış mesaj mevcut (Acik)

Sayfa (1): (1)

Gönderen

Mesaj

	vehbi70

KARS İLİ VE ÖTESİNDE ERMENİ MEZALİMİ

919 Mesaj -

KARS ÝLÝ VE ÖTESÝNDE ERMENÝ MEZALÝMÝ

Ermeni birliklerinin 1877-1878 tarihindeki Osmanlý-Rus sýnýrý gerisine çekildikten sonra o bölgedeki Müslümanlar da ayný mezalime uðramýþlardýr. Sarýkamýþ'ta çalýþtýrýlmakta olan 1800 Türk esiri birbirinin ardý sýra öldürülmüþlerdir. Sarýkamýþ, Kars, Gümrü, Kaðýzman, Ardahan ve Ahýlkelek bölgeleri birer fecaat sahnesi olmuþtur. Sarýkamýþ ve Kars yakýlmýþtýr.

Bu bölgelerde yapýlan ermeni Mezaliminin özeti þöyledir(1):

1- 29 Nisan 1918 tarihinde Gümrü'den 500 ile Ahýlkelek'e nakledilmekte olan 3000 kadar kadýn, ihtiyar, çocuk ve erkek yolda öldürülmüþlerdir.

2- 1000 asker, iki makineli tüfek ve iki toptan ibaret bir Ermeni kuvveti, Kaðýzman'ýn doðusundaki Kulp (Tuzluca) ve Erivan bölgesindeki Müslüman köylerini yakýp yýkmýþ, kadýn, çocuk ve erkeklerini öldürmüþlerdir.

3- 1 Mayýs 1918 tarihinde 100 kadar Ermeni atlýsý Þiþtepe (Revan'da bir köy), Dörkene (Gümrü'de bir köy) ve civarýnda 60 çocuk, kadýn ve erkeði öldürmüþlerdir. 25 Nisan 1918 tarihinde Kars'ýn doðusundaki Subatan köyünde büyük-küçük 750 Müslüman'ý balta ve býçakla öldürdükten sonra ateþte yakarak þehit ettiler. Magosto ve Alaca köylerinde 100'den fazla kadýn ve çocuk ayný þekilde feci surette öldürülmüþlerdir. Tekneli, Hacýhalil, Kaloköy, Harabe, Vagor, Yýlanlý ve Kýnak köyleri tamamen öldürülmüþlerdir.

4- 1 Mayýs 1918 tarihinde Ahýlkelek çevresindeki Acaraça, Dangal, Mulanýs, Murcahit, Padýgna, Havur ve Kumrus köyleri yakýlmýþ, halký da tamamen öldürülmüþtür. Arpaçay üzerindeki Kehorkinefski'nin kuzeyindeki Yoðurtlu ve Erivan'ýn kuzeydoðusundaki Þamran ve çevresindeki köylerin halký Ermeniler tarafýndan öldürülmüþ, köyler tamamen yakýlýp yýkýlmýþtýr.

5- Kars'taki Türk esirlerinden bir kýsmý Kars'ta ve bir kýsmý da Gümrü'de süngü ile feci þekilde öldürülmüþtür.

Bu cümleden olarak, Borçalý kazasý merkezinden Matoyef imzasýyla III. Gürcü Piyade Tümeni Komutanlýðýna yazýlýp aslý ele geçirilen 17 Nisan 1918 tarihli Rapor'da, Ermeni mezalimine ait aynen þu cümleler geçmektedir:

Ermeniler, emre ve disipline bakmayarak birkaç Müslüman köyünü yaktýlar. Bunu yapanlar bulunamadý. Abbastuman'dan ve Borcom'dan telgraf ve telefon görüþmeleri kesilmiþtir. Bir tarafa çýkmak mümkün olmuyor. Köylüler bizden imdat istiyor, bende imdada gidecek kuvvet yoktur.(2)

Bundan baþka Bakü (Ýslam) Cemiyet-i Hayriyesinin XXXVI. Kafkas Tümeni Komutanlýðý'na gönderdiði mektupta da(3);

Erivan vilayetindeki Müslümanlarýn yok edilmekte olduklarý, 30'dan fazla Müslüman köyünün yakýlýp, halkýnýn öldürüldüðü ve Erivan'dan kaçarak gelen yaralý ve hasta göçmenlerin sayýsýnýn günden güne çoðalmakta ve sefalet ve periþanlýk içinde yüzmekte olduklarýndan, bunlara sýðýnacak ve barýnacak yer gösterilmesi istirham olunmaktadýr.

Ermeni Birliklerinin bu vahþi davranýþlarýna karþý, Türk birliklerinin tutum ve davranýþlarý hakkýnda Kutayýs valisi Çýkviþvili'nin Kutayýs vilayeti ile merkeze baðlý olan yerlere yazdýðý telgraflardan dikkate deðer bölümler aþaðýya çýkarýlmýþtýr.(4)

Türkler kesiyor, öldürüyor, diye söylentiler çýkýyor. Ben size bildiririm ki, bu doðru deðildir.

Türk Hükümeti ve Türk askeri kendi halinde duranlara, hiçbir þey yapmaz ve iliþmez. Mal ve mülkünü de koruyarak, kendilerine yardým eder. Halkýn yerlerine gelmesini, sahipsiz kalan evlerdeki eþyalarýna sahip olmalarýný ve bunlarýn zayi olmakta bulunduðunu, Türk Hükümeti bize bildiriyor.

Trabzon'dan ve Batum'dan askerler silahlarýný atarak kaçtýlar. Bu utanýlacak bir þeydir. Bu husus Azergueti Muharebesinde pek fena bir þekilde görüldü. Muharebede büyük küçük herkes durumunu korumalýdýr.

Bundan Baþka Borçalý (Tiflis Ýlinde) Müslüman Halkýnýn uðraya gelmekte olduklarý mezalimi Tiflis'te çýkan Albayrak gazetesinin özel sayýsý açýkça ortaya koymakta ve halkýn gönderdiði yardým dilekçeleri de, olup biten olaylarý anlatmaktadýr.(5)

a) Barbarlýk ve zalimliðin, aklýn alamayacaðý dereceye vardýðý görülmektedir. Ahýlkelek bölgesindeki Müslümanlara Ermenilerin yaptýklarý mezalim hakkýnda Rus memurlarýndan I. Aksire Dairesi Müfettiþi Haraþenko kendi el yazýsý ile verdiði raporda olaylarý aþaðýda olduðu gibi açýklamaktadýr.(6)

1917 Kasým'ýndan itibaren 1918 senesi 21 Mayýs'ýna kadar Ermenilerin Ahýlkelek Sancaðýnda yerli ve sadýk Müslüman halka yaptýklarý vahþetleri açýklayacaðým. Gerek yerli Gürcülerin bana anlattýklarýna dayanarak ve gerekse bizzat olduðum olaylarý, gözlerim yaþlarla dolu olarak yazmaya baþlýyorum:

Geçen sene Kasým ayý sonunda Akbabalý Sekiz Müslüman, yerlilerden ot satýn almak üzere Bogdanofka köyüne geldiler (Þurasý dikkate deðer ki, o sýralarda güvenlik yerinde olduðundan Müslümanlar silahsýz gezerlerdi). Bunu haber alan Hocabey köyü Ermenileri hemen sekiz Müslüman'ýn etrafýný çevirerek hançerlerle üzerlerine saldýrýp dördünü öldürdükten sonra gözlerini oydular ve dillerini kestiler. Daha sonra, cesetlere çeþitli hakaretler yaptýktan sonra diðer dördünü de silahla öldürerek akbabalýlara verdiler. Hançerlerle öldürdükleri dört cesedi yaktýlar. 1918 yýlý ocak ayýnda Ermeniler Müslüman köylerine saldýrmaya baþladýlar. Önce (Silahlarýnýzý bize teslim ederseniz size hiçbir þey yapmayýz) diyerek söz verdiler. Müslümanlar, Ermenilerin sözlerine inanarak silahlarýný teslim ettiler. Halbuki Ermeniler yalan söylemiþlerdi. Ermeniler, Müslümanlarýn silahlarýný aldýktan sonra Tospiya, Kokiya, Verivan, Tonokam, Kulilis, Pankana, Sogomakuvaþi, Alovejva ve Gümris köylerini yakýp yýktýlar; köyleri zahire, hayvan ve bütün eþyalarýný alýp götürdüler. Köy halkýnýn bir kýsmýný hemen orada öldürerek, geri kalan kadýn ve erkekleri esir alarak Ahýlkelek kasabasýna götürdüler. Orada bunlara 24 saatte bir funt (400 gramlar Rus aðýrlýk ölçüsü ) ekmek ile sudan baþka hiçbir þey vermediler. Açlýk ve pislikten esirler arasýnda tifo çýktý. Doktorlar esirlerin daha iyi beslenmeleri ve temiz tutulmalarý için müracaat etmiþlerse de Ermeniler dikkate almayarak Müslümanlarýn hesapsýz kýrýlmasýna sebep oldular. Kimse yardým edemedi. Çünkü Ermeniler Müslüman esirlerinin kapatýldýklarý binanýn çevresine bile kimseyi býrakmýyorlardý.

Ýþte 21 Mayýs 1918 tarihinde Türk ordusu Kurzah köyünü iþgal ettiði zaman Ermeniler kaçmaya baþladýlar ve esirlerin bulunduðu binayý yaktýlar. Müslümanlar bu yýkýntýlar altýnda kaldýlar. Cesetlerin bir kýsmýný da çukurlara atarak üzerlerine kireç döktüler. Daha sonra da neft ile yaktýlar.

Ýþte XX. Asýrda medeni (!) Ermenilerin yaptýklarý vahþet.

Ýþte görülüyor ki, Ermeniler 1877-1878 Osmanlý-Rus sýnýrýnýn batýsýndaki iþgal altýnda bulunan topraklardaki Müslüman halka yaptýklarý zulüm ve vahþeti, anýlan sýnýrýn doðusunda sakin, kendi iþ ve güçleriyle uðraþan her türlü milli haklardan mahrum çaresizlere de uygulamakta devam ediyorlar. Bu imha planýnýn muntazam kuvvetlerle yapýldýðý, maksadýn; çoðunluðu teþkil eden Müslümanlarýn azýnlýk durumuna düþürülmesi ve hatta varlýklarýnýn tamamen yok edilmesinden ibaret olduðu anlaþýlýyor. Her ne kadar, Ermeniler, gördükleri zulüm karþýsýnda çýlgýnlýk ettiklerini iddia ediyorlarsa da, bu iddialarýn yersizliðini (çürüklüðünü göz kırpma

1877-1878 Rus sýnýrý doðusunda yapýldýðý açýða çýkmýþ kanlý olaylar göstermektedir.

b) Özellikle meþhur Ermeni çete reislerinden Antranik müfrezesiyle Nahcivan çevresinde yaptýðý katliamý hiç durmadan sürdürmüþtü. Ermeni Baþkomutaný bu katliamýn sorumluluðunun kendisine yöneleceðini anlýyordu. Bu sýrada Ermeni Kolordusu Komutaný General Nazarbekov'un I.Türk Kolordusu Komutanlýðý'na ulaþtýrýlmak üzere Ermeni Komisyonu Baþkanlýðýna gönderdiði mektup yapýlan mezalimin korkunçluðunu ve geniþliðini göstermektedir. Generalin mektubuna ek olarak Ermeni Komisyonu'nun verdiði rapor, Ermeniler ile Müslümanlar arasýndaki nefretin sebeplerini göstermektedir. Önemleri sebebiyle bu iki mektubun tercümesi aynen aþaðýya alýnmýþtýr.

Kaynak : Halil Kemal Türkgözü, Osmanlý ve Sovyet Belgeleriyle Ermeni Mezalimi,s.81-90

(1) Belgeler Dosyasý, Belge No.31

(2) Belgeler Dosyasý, Belge No.28

(3) Belgeler Dosyasý, Belge No.29

(4) Belgeler Dosyasý, Belge No.30

(5) Belgeler Dosyasý, Belge No.32

(6) Krþ. Ahýlkelekteki Türklere Ermenilerin Yaptýðý Vahþet ve Kýrgýnlar, Ermeniler Hakkýnda Makaleler-Derlemeler, Cilt II., s.279- 281; M. Fahrettin Kýrzýoðlu, Kars Ýli ve Çevresinde Ermeni Mezalimi, s.50-51.

GÜMRÜ'DE MÜSTAKÝL ERMENÝ KOMÝYONU BAÞKANLIÐINA

Numara : 1008 27 Haziran 1918

Aldýðým bilgilere göre, emirlerime karþý geldiðinden dolayý komutam altýndaki Kolordu'-dan bütün müfrezesiyle 5 Haziran 1918 tarihinde görevden uzaklaþtýrýlan Antranik'in Nahcivan çevresinde gerçekten bir çok mezalim ve facialar yapmakta olduðunu Türk Komutanlýðýna bildirmenizi rica ederim.

Osmanlý Komutanlýðý da tabii biliyor ki, Kamerli güneyindeki Culfa demiryolu bölgesi uzun bir zaman Müslüman çeteleri elinde idi. Ben bunlarý daðýtmak istedim, muvaffak olamadým. Ýtaatlý halka zulmeden Ermeni ve Müslüman çetelerini daðýtmak üzere ben ve Erivan hükümeti bütün çarelere baþvuruyoruz. Bunu Türk Kolordusu Komutaný Kazým Karabekir Paþa'ya haber verdim. Sýnýr bölgesinde de ayný tedbirlerin onlar tarafýndan alýnmasýný ben de istiyorum.

Koblasara ve Ýmanþalu köyleri yanýnda belki yanlýþlýk eseri olarak 25 Haziran 1918'de yerli Ermeni, Türk ve Tatar müfrezeleri arasýnda çarpýþmalar olduðunu Türk Komutanlýðýna haber vermenizi rica ederim. Bu gibi olaylarýn olmamasý için ne zaman? Hangi yoldan? Ne kadar? Birliðin ne maksatla? Geçeceðinin zamanýnda bana bildirilmesi meselesinin komisyonda halledilmesini rica ederim. Adý geçen olaylara benzer olaylarýn bir daha olmayacaðýný muhakkak bilebilirler.

Kolordu Komutaný

Nazarbekov

OSMANLI KOMÝSYONU BAÞKANLIÐINA
1 Temmuz 1918

EK

Erivan Sancaðýnda birçok millet bulunduðundan son zamanlarda kötü sonuçlarýn ortaya çýkmasý, Ermeni ve Osmanlý Komisyonu'nu düþündürüyor. Yapýlan barýþ saðlam ve devamlý olmalý, komþuluk iliþkileri engellerini kesin ve tesirli kararla kaldýrmalý, bu olaylarýn sebeplerini tarihte aramalýdýr.

1905 senesinde baþarýsýzlýkla sonuçlanan Japon savaþýnda ve birinci ihtilalden sonra hükümetin otoritesi zayýfladýðýndan ve Rus hükümeti bir milleti diðer millet aleyhine kýþkýrttýðýndan Kafkasya'da bulunan Ermeni ve Müslümanlar arasýnda geniþ ölçüde ilk nefretler baþladý. Cahil halk ile fanatikler bu kýþkýrtmalarýn kurbaný oldular.

Kafkasya'da Müslümanlar ve Ermeniler arasýnda hiçbir zorlayýcý sebep yok iken bu nefret baþladý. Bakü, Gence, Erivan taarruzlarýnda zarar gören Ermeniler, hükümet tarafýndan himaye ve yardým görmediði için kendi kendilerini korumaya mecbur oldular. Yalnýz þükürler olsun ki, bu durum çok sürmeden taraflarýn tesirli politikalarýyla sona erdi ve iki millet tekrar huzur içinde yaþamaya baþladýlar.

Bu savaþ, iliþkileri yeniden gerginleþtirdi. Savaþýn son safhasýnda yalnýz Ermeniler, Osmanlý Ýmparatorluðu ile muharebede kaldý. O zaman nefret yeniden baþladý. Bir taraftan Müslümanlar kendi dindaþlarýna yardým etmek istediklerinden ve Ermenilerin kuvvetlenmesinden korkarak Ermeni ordusunun arkasýný almak isteyip demiryollarýný ve telgraf hatlarýný tahrip ettiler, yollarý kestiler. Ermeni köylerine, askeri birliklerine saldýrdýlar. Diðer taraftan Ermeniler bu kuvvetli düþmanla savaþlarýnda umutsuz kaldýklarýndan çok korkunç tecavüzler yapmaya baþladýlar.

Yapýlacak barýþ bu kanlý savaþlara son vermelidir. Ermeniler anladýlar ki, refah ve saadetleri baþka milletlerin kýþkýrtmalarýnda deðil, eski komþularýyla iyi iliþkilerde bulunmalarýndadýr.

Þimdi Ermeni Cumhuriyeti topraklarýndaki Müslüman halk ile Osmanlý Ýmparatorluðu

Topraklarýndaki Ermeni'lerin menfaatlerini düþünmeli ve Osmanlý ordusunun da Avrupa harbi neticesine kadar menfaatlerini saðlamalý. Osmanlý Komisyonu çare olarak bir teklifte bulundu ki, bu tekliften siyasi ve iktisadi birçok hukuk meseleleri çýkacak ve Ermeni komisyonu barýþ antlaþmasýnýn ayrýntýlarýna karar verebilir. Osmanlý Komisyonu'nun bu teklifini konuþmaya yetkisi yoktur.

Antlaþma, Ermeni Cumhuriyeti topraklarýndaki Müslüman halk ile Osmanlý Ýmparatorluðu topraklarýndaki Ermenilerin rahatlarýný saðlýyor. Yalnýz bu hususta müzakere olunabilir. Ermeni Komisyonu ümit eder ki, iyi bir hükümet idaresi kurulur ve silahlý çetelerin saldýrýlarýna son verilirse halkýn rahatý saðlanmýþ olacaktýr.

Ermeni Komisyonu, göçmenler yerlerine gönderilirse Osmanlý Ýmparatorluðunun yeni topraklarýndaki düzenin bozulmayacaðýný düþünmektedir. Göçmenlerin silahlarý alýnmalý ve buna itaat etmeyenler þiddetle cezalandýrýlmalýdýr. Ýtaatlý halkýn yerli hükümetin korumasý altýnda yerlerine dönmelerine ve iþleri baþýna geçmelerine izin verilirse sýnýrýn her iki tarafýnda huzur ve asayiþ saðlanmýþ olacaðýný göstermeyi Ermeni komisyonu görev sayar. Bu zamanda küçük bir bölgede toplanan, mallarýný kaybeden, verimli topraklarýndan çýkarýlarak daðlýk bölgeye sürülmüþ olan halk ölüme mahkumdur ve tabii bu yüzden oralarda düzensizlik ve rahatsýzlýk vardýr.

Þunu da bilmelidir ki, Ermeni Cumhuriyeti'ne geçen Erivan Sancaðýnda þimdi halk üç misli oldu.

Yiyeceksizlik, ithalatýn olmamasý ve Erivan Sancaðýnýn en verimli topraklarýnýn Osmanlý hükümetine geçmesi dolayýsýyla Ermeni milletini korkunç bir tehlike tehdit ediyor.

Ermeni Komisyonu, Osmanlý Hükümetinin dostluðuna inanarak ve Osmanlý ordusu Baþkomutanlýðýnýn Ermeni Hükümeti'ni Türkiye yarattý ve tabii koruyacaktýr. Gibi büyük vaadini hatýrlayarak, Türkiye'nin Ermeni milletinin ölümünü (yok olmasýný göz kırpma

istediðini düþünmemektedir.

Komisyon Baþkaný

Jakoyof

Lusiyatis Tomaþef Vekilof Keþiþyef

Bu mektuplarda Müslüman halka yapýlan mezalim açýkça doðrulanmaktadýr. Bu mezalimin düzenli kuvvetler tarafýndan yönetildiði ve yapýldýðý muhakkaktýr.

Ermenilerin Kars'da yaptýðý katliamla ilgili olarak Rus temsilcisine verilen rapor (9 Temmuz 1920)

Rusçadan Tercüme eden: Doç.Dr.Hacali Necefoðlu

1917 yýlý nüfus sayýmýna göre Kars vilayetinde 394 bin kiþi yaþýyordu. Bunlardan 205 bini Müslüman, 85 bini Ermeni (halihazýrda bunlarýn 20 bini Kuzey Kafkasya'da yaþamaktadýr, 48 bini Rum,31 bini Rus (20 bini Kuzey kafkasyada yaþamaktadýr), 5 bini diðer milletlerdendir.

1918 yýlýnýn baharýnda Türklerin Kars vilayetine hücumundan önce Müslümanlar, 3 Rus ve 15-20 Rum köyü (Göl bölgesinde) hariç, tüm ahali vilayet'ten kaçmýþtý. Ancak Türk ordusu Kars vilayetinden çekildikten ve vilayette ahaliyi kendi topraklarýna döndürmeðe çalýþan milletlerarasý bir hükümete - Milli þuraya sahip Cenup Þark Cumhuriyeti ilan edildikten sonra, ahali geri dönmeye baþladý. 1919 yýlýnýn baharýnda Ýngilizler, bu hükümetin üyelerini tutukladý, bütün hakimiyet Ermeni milli parti temsilcilerine, daha doðrusu Taþnaklara verildi. Bu zamandan itibaren Ermeni Cumhuriyeti yaratýlmaya baþlandý. Taþnaklar, Ermeniler'den en az 3 kat fazla Ermeni olmayan ahalinin olduðu Kars vilayetinde Ermeni Cumhuriyeti yaratmak için kanlý yol seçtiler. Bu amaçla kagtogonlardan- hýrsýz ve eþkýyalardan- mavzerciler adý altýnda partizan gruplar yaratarak, bunlara eþkýyalýk ve soygunculukta tam serbestlik verdiler. Askeri birlikler, yeni dönmüþ Ermeni olmayan ahaliyi silahsýzlandýrmaya baþladýlar. Müslümanlarýn elinden, daha önce Ýngilizler tarafýndan zaten silahlarý alýnmýþtý.

Ýlk sýrada Ermeni hükümetinin hareketlerine mukavemet göstermeyen Kekyaç, Todluçrisi, Karagamda, Ortokola, Alakelese vs. köyleri silahsýzlandýrýldý. Bu arada köylerin hiç birinde, yerli sakin kalmadý; bir kýsmý kaçtý, bir kýsmý öldürüldü, kadýnlara tecavüz edildi, çocuklar ve ihtiyarlar nehirlere atýldý veya yakýldý. Bütün mülkiyet, þimdi orada yaþayan mavzercilerin ailelerine kaldý.

Bu yýlýn Ocak ve Þubat aylarýnda hükümet, Zaruþad bölgesinin Mamaþ , Kaznafor, Kamorvan, Gegerçi, Kýmbat vs. köylerini silahsýzlandýrmaya baþladý. Hava þartlarý da Ermeni mavzercileri için elveriþli idi.25-30 derece ayazda, kýrlara kaçan Müslümanlar, yollarda donup kaldý.Hali hazýrda Ermeni hükümeti, Oltu ve Kaðýzman mýntýkalarýnda meskun ahali ile savaþýyor. Þimdi Müslümanlar birleþmiþ, Ermeni birliklerine büyük mukavemet gösteriyor; ama silahlarý olmadýðý için yeniliyorlar.

Moskova olaylarýndan sonra Ruslar ve Rumlar güvenilmez unsurlar kabul edildi.Yaðmalar ve zorbalýklar baþladý. Çok insan öldürüldü, tutuklandý, kadýnlara tecavüz edildi. Rumlar bu zulme dayanamayarak yurtlarýný terk ettiler; gayri menkullerini ucuzuna, pahasýna bakmadan sattýlar ve Gürcistan'a gidiyorlardý. Hükümet onlara emlaklarýný altýn, Nikolay paralarý ve bonolar mukabili satmayý yasaklamýþtý. Onlar, emlaklarýný yalnýz hiçbir yerde parayla deðiþtirilemeyen çekler karþýlýðýnda satabildiler. bu yüzden Rumlar parasýz pulsuz göçüp gidiyor; açlýktan ölüyorlar.

Rus ahalisine gelince, onlar halen Ermeni mavzercilerinin zulmü altýndadýr. Kimse topraðý iþleyemiyor ve baþka iþler yapmýyor, bunu boþuna zahmet sayýyorlar. Aslýnda çalýþmakda imkansýz; atlarý topluyorlar, tahýl yok, hükümet rus ahalisine haftada kiþi baþýna 3/4 funt Amerikan tahýlý veriyor. Açlýktan ölme vakalarý artmýþtýr. Tüm bunlardan baþka, hükümet atlarý toplayarak cepheye göndermiþ; ahaliye parasýz olarak tuz taþýtmýþ; gençleri ise, askeri birliklerde çalýþmak için seferber etmiþtir. Atlarý ve zirai aletleri ellerinden alýnan halk güpe gündüz mavzerciler tarafýndan yaðmalanmak ve öldürülmek tehlikesiyle karþý karþýya kalmýþtýr. Böyle hadiseler köylerde her gün vuku bulmaktadýr. Ruslarýn ektikleri tahýlý toplamak mümkün olmayacaktýr. Güzün Rus okullarýnýn 2/3'si çalýþmayacak; çünkü yerli iktidarýn hain gibi takip ettiði öðretmenler kaçýp gitmiþler, onlarýn emlaklarý müsadere edilmiþtir. Hatta saklananlarýn ele verilmesini saðlamak için akrabalarýnýn rehin alýnmasý vakalarý da mevcuttur. Yeni öðretmenlerin gelmesi de zordur. Yeni gelen aydýnlar, iktidar tarafýndan takibe alýnýrlar ve azýcýk þüphe uyandýrdýklarýnda, geri gönderilirler. Taþnaklar'ýn zorbalýðýndan ve baþý bozukluðundan bahsederken aþaðýdaki hadiseleri göstermek mümkündür :

1. Önceleri Blagor- gdnoye Köyü'nden 820 baþ sýðýr, 210 at, 2/3 milyon Manat para tazminat olarak almýþlardý. Köy bir aya yakýn, bir bölük askeri beslemiþti; þimdi ise, 500 pud (1 pud = 16 Kg.) yað vermek zorundadýrlar. Birkaç kiþi öldürülmüþ, iktidar tarafýndan takip edilenlerin çoðu kaçýp daðýlmýþtýr.

2. Novoselim Köyü'nden 20 at, 80 öküz, 17 pud yað alýnmýþ, bir bölük askere bir ay köyde bakýlmýþtýr. 35 at arabasý, arabacýlarla birlikte cepheye, 5 at arabasý ise tuz taþýmaya gönderilmiþtir; 15 kadýna tecavüz edilmiþ ve köy muhtarý öldürülmüþtür.

3. Vladikars Köyü'nden 18 at, 5 öküz ve 30 koyun alýnmýþtýr.

4. Novopetrovka Köyü'nden 22 at, 40 kadar büyükbaþ hayvan ve davar çalýnmýþ veya zorla alýnmýþtýr. 4 adam öldürülmüþ, bir kadýn ve onun 10 yaþýndaki kýzý tecavüz edildikten sonra, göðüsleri ve cinsel organlarý kesilmiþtir. Köy temsilcileri, canilerin adla

Ermenilerin Kars Ýlinde Gerçekleþtirdikleri Katliamlar

Çarlýk Rusya'sý, Türklerin 1915 Çanakkale zaferi ile müttefiklerinden beklediði yardýmý alamayarak tarihe karýþmýþ ve iktidarý ele geçiren Bolþevikler 1918'de imzalanan Brest-Litovsk Antlaþmasýyla Kars ve civarýný asýl sahibi olan Türklere býrakmayý kabul etmiþlerdir.

Bu anlaþmayý tanýmayan ve baþlarýnda Çarlýðýn sadýk subaylarý bulunan Taþnakist Ermeniler, Türk köylerinde vahþice katliamlar yaparak, buralarý yakýp yaðmalamýþlar, ayrýca þehrin çarþý ve mahallelerini ateþe vermiþlerdir. Mart-Nisan 1918'deki iki aylýk dönemde Ermenilerin Kars'ta beþikteki bebeklere varýncaya kadar çok vahþi usullerle katlettikleri Türklerin sayýsý 20 binden fazla idi.

Kars, 25 Nisan 1918 günü 40 yýllýk hasretten sonra al yýldýzlý bayraðýna ve Türk Ordusuna kavuþtu ise de, bu sevinç uzun sürmemiþ, 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Antlaþmasý ile Türk Ordusu 1914 yýlýndaki sýnýrlarýna çekilince Ermeni katliamlarý yeniden baþlamýþtýr. Bu duruma göz yummayan Türkler Cenub-i Garbi Kafkas Hükümeti adýyla yerel bir hükümet kurarak Ermenilere karþý koymuþlar ve Ermenilerin bölgenin tamamýna hakim olmasýný engellemiþlerdir.

1919-1920 arasýnda Ermenilerin Wilson Prensipleri ne göre bölgede nüfus çoðunluðunu saðlayarak, Kars ve civarýna sahip olmak amacýyla gerçekleþtirdikleri katliamlarda öldürülen çoðu silahsýz Türlerin sayýsý 43 bini bulmuþtur.

Ermenilerce yapýlan tüm bu soykýrým ve katliamlar 30 Ekim 1920'de Þark Cephesi Kumandaný Kazým Karabekir Paþa komutasýndaki Türk Ordusu'nun Ermenileri bozguna uðratmasý ile son bulmuþtur.

Kaynak : T.C. Kars Valiliði, Cumhuriyetimizin 75.yýlýnda Kars Yayýný, s.286,287.

1914-1921 YILLARI ARASINDA KARS VE YÖRESÝNDE ERMENÝLER TARAFINDAN

TÜRKLERE UYGULANAN SOYKIRIMA AÝT CETVEL

Kaynak : DEVLET ARÞÝVLERÝ
Cilt ve Belge no
Tarih
Yer
Ölü

½
1914-2-21
Kars, Ardahan
30.000

2/2
1919-1-25
Kars
9

2/10
1919-6-3
Iðdýr
8

2/11
1919-7-7
Kars-Göle
9

2/12
1919-7-
Kaðýzman
6

2/31
1919-7-24
Kars, Kaðýzman
9

2/36
1919-7
Sarýkamýþ
803

2/37
1919-7
Sarýkamýþ
695

2/38
1919/8
Muhtelif Köyler
2502

3/1
1919-7-5
Kaðýzman
4

3/1
1919
Tiknis, Aðadeve
5

3/6
1919-7
Kurudere
8

3/6
1919-7-4
Akçakale
180

3/6
1919
Sarýkamýþ
9

3/14
1919-9
Allahüekber
3

3/16
1919-9-14
Sarýkamýþ
2

3/29
1920-2-10
Çýldýr
100

3/32
1920-3-9
Zaruþat
400

3/33
1920-2-2
Þuregel (Akyaka)
1350

3/36
1920-3-22
Þuregel (Akyaka), Zaruþat (Arpaçay)
2000

3/37
1920-3-9
Zaruþat (Arpaçay)
120

3/37
1920-3-16
Kaðýzman
720

3/40
1920-4-28
Kars
2

3/41
1920-5-5
Kars
1774

3/46
1920-5-22
Kars
10

3/47
1920-7-2
Kars, Erzurum
408

3/50
1920-2-1
Zaruþat (Arpaçay)
2150

3/50
1920-5
Kars, Erzurum
27

3/50
1920-8
Kars, Erzurum
18

3/52
1920-10-20
Göle
100

4/2
1920-10-26
Kars civarý
10693

4/4
1919-1-6
Zaruþat (Arpaçay)
86

4/5
1920-12-1
Kosor
69

4/6
1920-12-3
Göle
508

4/7
1920-12-4
Kosor
122

4/9
1920-12-4
Kars, Zeytun
28

4/10
1920-12-4
Sarýkamýþ
1975

4/12
1920-12-6
Göle
194

4/14
1920-12-7
Kars, Digor
14620

4/16
1920-12-14
Sarýkamýþ
5337

4/17
1920
Göle
600

4/17
1920
Kars
3945

4/18
1920
Haramivartan (Karaçoban Köyü göz kırpma

138

4/20
1920-11-29
Zaruþat (Arpaçay)
1026

4/24
1920-2
Kars civarý
561

4/27
1921
Karakilise
6000

4/34
1921
Arpaçay
148

Toplam
89481

------------------

Birinci Dünya Savaþý'nda Türk ordusuna karþý, Galip Devletler yanýnda savaþtýðýný ileri süren Ermeniler, Ýmparatorluk topraklrýnýn paylaþýlmasýyla ilgili olaral Paris'te toplanmýþ bulunan konferansta sahneye çýktýlar ve doðuda Kafkasya'dan Akdeniz'e kadar uzanan ve Anadolu'nun hemen hemen yarýsýný içine alan, Büyük Ermenistan kurma hayallerini savundular. Ermeniler bu emellerini gerçekleþtirmek için, Birinci Dünya Harbi sonlarýnda Erivan bölgesinde kurmuþ olduklarý Ermenisdtan devleti sýnýrlarý içinde ve dýþýnda kalan, özellikle Erivan, Kars ve Nahçývan bölgelerindeki Türkleri kitle halinde yok etmeye ya da baþka yerlere göçe zorladýlar. Ermenilerin Türkleri katletmesi olaylarý, Türk Ordusunun Mondros Mütarekesi hükümlerine göre bölgeden çekilmesi üzerine daha da yoðunlaþtý.

Bölgede yaþayan Türk halký kendilerini Ermenilere karþý korumak için milli þuralar kurdular. Bunlar Artvin, Ahýska bölgelerinde Acara Milli Þura Hükümeti, Kars, Ardahan, Göle bölgesinde Güneybatý Kafkas Cumhuriyeti, Kaðýzman Milli Þurasý, Kulp, Zenginbaþar, Nahçývan ve Ordubad Milli Þuralarý idi.

Anlaþma Devletleri ve özellikle Ýngiltere, Türkiye'nin doðuda Ruslarla baðlantý kurmalarýný engellemek için Dünya Savaþý sonlarýna doðru Azerbaycan, Gürcüstan ve Ermenistan'da oluþan bir Kafkas Bloku kurmuþlardý.

Kurulan bu Þura Hükümetlerinin komþularý Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan 9 Nisan 1918'de Rusya'dan ayrýlýp Kafkaslar Ötesi Birliði Cumhuriyeti'ni kurdular. Arkasýndan Gürcistan istiklalini ilan edip Almanlarýn himayesine girince bu Cumhuriyet daðýldý ve üç baðýmsýz devlete bölündü.

Mondros Mütarekesinden sonra bir generalin komutasýnda Kars'a gelen Ýngiliz birliði, baþlangýçta Milli Þura'yý kabul etmiþti. Fakat 13 Nisan 1919'da Þura'yý basarak dapýttýlar ve bölgenin idaresini ellerine aldýlar. 29 Nisan 1919'da ise Kars'a Ermeni askerlerini getirerek idareyi Ermenilere devrettiler. Böylece Ermeniler Ýngilizlerin yardýmýyla Türk topraklarýna girdiler ve Güneybatý Kafkas ile Nahçývan Þura Hükümetlerinin bölgelerini iþgal ettiler.

Ermeni çeteleri iþgal ettikleri bölgelerdeki Türkleeri katletmeye devam ederken silahlý kuvvetleri ile de hudutlarýný geniþletmek için hazýrlýklarýný sürdürdüler, Ýngilizlerden yeteri kadar asker yardýmý aldýlar, Batý Anadolu'da Yunanlýlarýn Milen Hattýndan ikinci iþgal harekatýna baþladýklarý gün (22 Haziran 1920) Ermeniler de doðudan batýya Oltu Bardýz'a doðru taaruza baþlamýþlardý.

Oltu bölgesinde çok kanlý çarpýþmalar oldu ve Kuvayi Milliyenin yaptýðý baskýnlar sonucunda Ermeni taarruzlarý kýrýldý.

Bardýz bölgesinde ise Kuvvayi Milliye, üstün Ermeni kuvvetleri karþýsýnda tutunamayarak geri çekilmek zorunda kaldý. 9uncu Türk Kafkas Tümeninin karþý taarruzlarý ile bu bölgedeki Ermeniler de bozguna uðratýldý.

Tümeninin karþý taarruzlarý ile bu bölgedeki Ermeniler de bozguna uðratýldý.

Ermenilerin Türk topraklarýnýn iþgalleri sýrasýnda, Gürcülerde Ýngilizlerin yardýmýyla önce Ahýska'yý iþgal ettiler. 1920 Þubat ayý içinde ise Þavsat'ý, Ardanuç'u ve Ardahan'ýn bir kýsmýný iþgal ettiler. Batum'u da iþgal etmek üzere hazýrlandýklarý sýrada bölge halkýnýn Ýngilizlere müraacatý üzerine iþgal edemediler ve Batum civarý Ýngilizlerin kontrolünde kaldý.

3 Mayýs 1920'de Sovyet Kýzýlordusunun Gürcistan üzerine yürümesi karþýsýnda Batum'da bulunan Ýngilizler, Gürcüleri Bolþeviklere karþý direnmeyi teþvik maksadýyla 7 Mayýs 1920'de Artvin'deki kuvvetlerini çekerek burasýný Gürcülere teslim ettiler. Ayrýca Gürcistan'ýn ekonomik çýkarlarýný saðlama baðlamak kaydýyla, daha önce tarafsýzlýðýný ilan ettikleri Batum'u da Gürcistan'a terk ettiler.

Ermenilerin gerek yukarýdaki Türkler aleyhini geliþtirdikleri olaylara, gerekse Haziran 1920'den itibaren Oltu bölgesinde baþlattýklarý taarruz ve iþgal hareketlerini TBMM Hükümeti olarak artýk bir son vermenin zamaný gelmiþti. Ayrýca bu sýralarda siyasi yönden Ruslar ile baþlayan iliþkileri geliþtirebilmek bakýmýndan, direkt olarak sýnýrdan baðlantý kurmak ve iþgal altýndaki Türk topraklarýný kurtarýlmak zorunlu bir hal almýþtý.

Doðu Cephesinde harekata katýlabilecek Türk Kuvvetlerinin durumu þöyle idi:

Mondros Ateþkes hükümlerine göre doðudaki Türk kuvvetlerinin, Kafkasya ve Ýran'ý boþaltýp 1878'den sonraki sýnýr gerisine çekilmesinden sonra 9 uncu Ordu laðvedilmiþ ve yerine 15 nci Kafkas Tümenleri ile 12 nci Piyade Tümeni ve Erzurum Mustahkem Mevkiinden oluþan bu kolordunun Doðu Cephesindeki konuþu þöyleydi:

15 nci Kolordu Karargahý ve Baðlý Birlikleri Erzurum'da; 11 nci Kafkas Tümeni Doðu Beyazýt-Van-Erciþ Bölgesinde, 12 nci Piyade Tümeni Horosan doðusunda ; 3 üncü Kafkas Tümeni Trabzon bölgesinde; 9 uncu Kafkas Tümeni Erzurum- Hasankale bölgesinde bulunuyorlardý. Bunlarýn dýþýnda Kuvvayi Milliye ruhu ile teþkil edilen Çoruh Grubu Gürcülere karþý Artvin bölgesinde, 1 nci ve 2 nci Gruplarý Karadeniz kýyýlarýný korumak üzere Arhavi ve Rize bölgesinde, Pontus çetelerine karþý mücadele veren 3 ncü Grup Trabzon'da, 4 ncü Grup Gümüþhane'de, Alpaslan Grubu Giresun bölgesinde bulunuyor idi.

Ermeni Kuvvetleri: Birinci Dünya Savaþý sonlarýna doðru Türk ordusuna bir çok kez yenilerek parçalanmýþ olan Ermeni ordusu, Ýngilizlerin desteði ile yeniden düzenlenmekteydi. 15 nci Kolordu Komutanlýðý'nýn istihbaratýna göre, üç piyade tümeniyle bir süvari tugayý ve kolordu topçusundan oluþan 7 nci Ermeni Kolordusu'nun 15 Mayýs 1919'daki konuþu da þöyleydi:

7 nci Kolordu Karargahý ve baðlýlarý Erivan'da; bir piyade tümeni Erivan çevresinde diðer bir piyade tümeni Gümrü (Leninakan), bir tümeni de Kars çevresinde bulunuyordu.

Yukarýda açýklanan amaçlarýn gerçekleþtirilmesi için Kazým Karabekir Paþa komutasýndaki Doðu Cephesi Komutanlýðý birlikleri, TBMM'den aldýðý yetkiyle 28 Eylül 1920'den itibaren Sarýkamýþ-Kars-Gümrü (Leninakan) genel doðrultusunda taarruza baþladý. 29 Eylül'de Sarýkamýþ, 30 Ekim'de de Kars geri alýndý. Ýleri harekatýný sürdüren Türk kuvvetleri, 7 Kasým 1920'de Gümrü'deki son Ermeni direniþini kýrarak, doðuda ilk zaferini kazandý.

Ermenilere karþý giriþilen bu harekat sonunda tesbit edilen iki taraf kayýplarý þöyleydi:

Türk Kayýplarý : Toplam 6 þehit, 21 yaralýdan ibaretti.

Ermeni Kayýplarý : 51'i Kars'ýn iþgaliyle ilgili harekat ve muharebelerde olmak üzere, toplam 95 ölü, yine Kars'a yapýlan harekatta, içlerinde biri bakan olmak üzere bir kýsým yüksek memurlarla birlikte üçü general ve çeþitli rütbede 50 subayla, sayýlan 500'ü bulan er esir edilmiþti.

Gümrü (Leninkan) Barýþ Antlaþmasý (3 Aralýk 1920)

TBMM' Hükümeti kuvvetlerinin Doðu Cephesinde askeri alanda Ermenilere karþý elde etmiþ olduðu zafer üzerine, 28 Kasým 1920'de Gümrü de toplanmýþ bulunan Türk ve Ermeni delegeleri arasýnda 2/3 Aralýk 1920'de Gümrü Antlaþmasý imzalandý.

17 Kasým 1920'de yenilgiyi kabul ederek mütareke istiyen Ermenilerden mütareke þartý olarak biner mermisi ile birlikte 2000 tüfek, 3 batarya seri ateþli dað topu, koþulu 40 makinalý tüfek alýndý.

Bu Antlaþma gereðince doðuda tesbit edilen sýnýr sonradan Moskova ve Kars Antlaþmalarý ile de kabul edilen Türkiye Cumhuriyeti'nin Doðu sýnýrdýr. Bununla Türk topraklarý olan Kars Ýl'i anavatana kavuþtuðu gibi Ermeni iþgalindeki Iðdýr ve Tuzluca Ýlçeleri de, Kars Ýl'i sýnýrlarý içinde olarak Türkiye'ye býrakýlmýþ oluyor.

Antlaþma'nýn 18 nci Maddesi'ne, göre, bu Antlaþma iki tarafýn hükümetlerince onaylanacak ve suretleri Ankara'da, teati edilecekti. Fakat Antlaþma'nýn imzasýndan bir gün sonra Ermeni Taþnak Hükümeti ortadan kaldýrýlmýþ ve Ermenistan, Kýzýl Ordu tarafýndan iþgal edilmiþti. Bu yüzden Gümrü Antlaþmasý da onaylanamamýþtý. Bunun yerine, önce 16 Mart 1921'de Moskova Antlaþmasý, daha sonra 13 Ekim 1921'de Türkiye - Sovyet Rusya ve Ermenistan arasýnda Kars Antlaþmasý imzalanarak yürürlüðe girmiþtir. Kars Antlaþmasý hükümleri Moskova Antlaþmasý hükümlerinin aynýdýr.

Doðu Cephesi Komutanlýðý'nca Ermenilere karþý giriþilen harekatýn zafere ulaþmasýyla doðuda Ermeniler ile imzalanan Gümrü Antlaþmasý, ANKARA HÜKÜMETÝ'nin ilk siyasi anlaþmasýdýr. Ermeniler, bu ve diðer anlaþmalarla Sevr Anlaþmasýný reddetmiþler ve bugünkü Türk-Ermeni sýnýrýný kabul etmiþlerdir (*).

(*) Görgülü, Ýsmet; Ana Hatlarýyla Türk Ýstiklal Harbi, Kastaþ Yayýnevi, 2. Baský 1999, s.53-60

SEVGÝ SAYGI VE DUA ÝLE

Gönderen: 17.03.2006 - 11:34

Pozisyon - İmzalar göster

Sayfa (1): (1)

önceki konu diğer konu

Lütfen Seçiniz:

Şu an Yok üye ve 806 Misafir online. En son üyemiz: Didem_
2243 üye ile 29.03.2024 - 11:40 tarihinde en fazla ziyaretçi online oldu.

[Admin | Moderator | Kıdemli Üye | Üye]

Doğum gününüzü tebrik eder, sıhhat ve afiyet dolu ömür dileriz:
jakup (32), muzocel26 (58), salihhazar (55), Beyza (56), cs7014 (50), oezkan (51), kara61 (66), aetkral (51), kubratalp (48), K.GOCERLI (27), cecenmucahidi (33), yaburka (49), violine (44), mavi_ruya (48), mbahaddin (55), Kerim_Bey (36), Süreyya (66), yemenici68 (56), mecid (43), kerime (42), mehmet_eyigör_6.. (28), tokayca (51), hasan5335 (36), volkan33 (54), mgunhan (48), ttufan (42), isvec (65), beyazguel (38), atay (62), sonromeo2 (47), kulibo (38), Zeynepgul (44), nihat 60 (44), g_neferalperen3.. (46), sebiarus (55), hace (41), EsmerKiz-NL (39), n@ksýben (43), pedino (54), hatice 1975 (49), hesbollahi (45), hafýz_ (37), ozel (68), fethic (55), hacimeryem (54), telve (52), Levent75 (49), züleyha hanc&ya.. (47), erciyas tamer (46), m.kýl&ya.. (53)

Son 24 saatin aktif konuları - Top Üyeler

Copyright © ((( RAVDA.net ))) * İrtibat * RAVDA Reklam Servisi * Tüm hakları saklıdır, izinsiz alıntı yapılamaz.
Sitemizde yayınlanan imzalı yazıların içeriğinden yazarları, forum ve yorumlardan ekleyen şahıslar sorumlu olup, kesinlikle sitemiz sorumlu değildir.

Sayfa 0.60258 saniyede açıldı

Reklamlardan
RAVDA sitesi
hiçbir şekilde
sorumlu değildir.