.Dondurma yemek saðlýklýdýr, fakat bilinçsiz dondurma tüketimi hastalýklara davetiye çýkarýr. Peki dondurma boðazý þiþirir mi? Ýþte cevabý
Memorial Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Yeþim Çelik, “Dondurmanýn faydalarý ve tüketilirken dikkat edilmesi gereken noktalar”hakkýnda bilgi verdi.
Dondurma, yalnýzca çocuklarýn deðil hepimizin çok fazla sevdiði bir tatlý çeþididir. Dondurma ilk olarak 3000 yýl kadar önce, Çinliler tarafýndan üretilmiþ. 1777 yýlýnda ABD´ye sýçrayan dondurma üretimi, 19. yüzyýlýn ortalarýna kadar sadece evlerde üretilen bir yiyecek olmuþ. Modern dondurmacýlýðýn temelleri 1851 yýlýnda, Jacob Fussell´in Baltimore´da kurmuþ olduðu ticari dondurma tesisiyle atýlmýþ. Bu tarihten sonra dondurma sektöründe hýzlý bir geliþme gözlenmiþ. Bu geliþme o kadar hýzlý ve güçlü olmuþ ki, bazý beslenme uzmanlarýnca 20. yüzyýlýn ikinci yarýsý “Dondurma Çaðý” olarak adlandýrýlmýþ. Ýkinci Dünya Savaþý´nýn sona ermesiyle, dondurma üretimi çok daha uygun ortamlarda gerçekleþtirilmeye baþlayýnca, günde yaklaþýk yüz ton dondurma iþleyebilecek kapasitede dev tesisler çýkmýþ ortaya. Çeþitlilikte büyük artýþ kaydedilip, maliyetin de aþaðý çekilmesiyle, önceleri lüks bir tüketim maddesi olarak nitelendirilen dondurma, her mevsim, her yerde tüketilen bir damak tadýna dönüþmüþ.
Kalsiyum ve vitamin zengini
Dondurmanýn yapýmýnda süt ve süt ürünlerinin yaný sýra; þeker, glikoz þurubu gibi tatlýlýk verici maddeler, bitkisel yað ve/veya süt yaðý, çeþidine göre çikolata, kakao, meyve, fýndýk/fýstýk, karamel gibi besinler, sahlep, kývam verici, doðal ve doðala özdeþ aromalar bulunur. Yüksek miktarda süt içermesinden dolayý besin deðerleri açýsýndan zengindir. Dondurmada protein, karbonhidrat ve yaðýn yaný sýra; A, B, C, D ve E grubu vitaminlerle birlikte kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, demir ve çinko gibi mineraller de bulunuyor.
Dondurma yemek saðlýklýdýr, fakat bilinçsiz dondurma tüketimi hastalýklara davetiye çýkarýr
Dondurmayý tüketirken dikkat etmemiz gereken en önemli nokta, dondurmanýn saðlýk ve hijyen kurallarýna uygun hazýrlanmýþ olmasýdýr. Özellikle dondurmanýn yapýldýðý sütün pastörize olmasý ve hazýrlanýrken mikroorganizmalarla bulaþýnýn önlenmesi gereklidir. Süt, mikroorganizmalarýn üremesi için çok iyi bir ortamdýr. Bu nedenle çok kolay bozulur ve saðlýða aykýrý bir duruma gelir. Bu nedenle dondurmanýn pastörize sütten yapýlmasý ve hijyenik koþullarda üretilmesi çok önemlidir. Ýzinsiz üretilen veya son kullanma tarihi geçmiþ ürünler asla satýn alýnmamalýdýr. Ayrýca bu tür gýdalarýn servis edildiði soðutucularýn yeterli soðuklukta ve çalýþýyor durumda olmasý da göz ardý edilmemelidir. Saðlýksýz ve hijyenik þartlardan uzak dondurma ve buzlu ürünlerin tüketiminin hastalýklara davetiye çýkardýðý unutulmamalýdýr.
Dondurma boðazýnýzý þiþirmez, ancak boðazýnýn iltihaplýysa dondurma yemekten kaçýnýn
Dondurma aç karnýna tüketildiðinde iþtah kapanmasýna neden olabileceði için tokken tüketilmelidir. Midede kramp oluþturmamasý içinse yavaþ yenmelidir. Dondurmayý aniden yutmak mide kramplarýna ve kasýlmalara neden olur. Bademcik ameliyatlarýndan sonra bazý doktorlar da dondurma yemeyi tavsiye etmektedir. Bu tür durumlarda dondurma, komplikasyonlarý azaltýr. Ancak solunum enfeksiyonu sýrasýnda, yutak ve bademcik iltihaplarýnýn tedavi sürecinde dondurma önerilmez.
Dondurma diyetlerde de yerini aldý
Kilonuzu etkilemesi, günlük tüketilen kalori miktarý ve harcanan enerji miktarý ile iliþkilidir. Dondurmanýn kalori deðeri diðer baklava, pasta gibi hamurlu tatlýlara oranla çok daha düþüktür, daha besleyici bir seçimdir. Saðlýklý ve dengeli bir beslenme programýnda haftada 1-2 kez dondurma tüketimi önerilebilir. Eðer saðlýklý ve dengeli besleniyorsanýz, egzersizinizi yapýyorsanýz dondurma tükenmenizde hiçbir sorun yoktur.
Özellikle çocuklarda fazla olan kalsiyum ihtiyacýnýn karþýlanmasýnda ve enerji açýðý olan çocuklarda dondurma tüketimi önerilir. Diyabet hastalarýnda da tatlandýrýcý ile hazýrlanmýþ dondurma piyasada bulunmaktadýr. Yapýlan çalýþmalarda laktoz intoleransý olan kiþilerde günde 2 kez dondurma tüketildiðinde intoleransa baðlý belirtiler saptanmamýþtýr. Dondurma yavaþ sindirildiði için bu kiþiler tarafýndan rahat tolere edilir. Zayýflama diyeti uygulayanlar da dondurma tüketebilir. Bu kiþilerde tatlý ihtiyacýný gidermenin, süt gereksinimini karþýlamanýn bir yolu olarak ayný zamanda diðer tatlýlara göre düþük enerji içermesi nedeniyle önerilmektedir. Dondurma her mevsim ve herkes tarafýndan tüketilebilir.
Dondurmanýn Türkiye’de bir sektöre dönüþmesi son 25 yýla dayanýyor. Yapýlan istatistikler, Türkiye´de dondurma tüketiminin hala çok düþük olduðunu gösteriyor. Yýllýk dondurma tüketimi, Avrupa´da yaklaþýk olarak 17 litre iken, Türkiye´de bu rakam 1 litreyle sýnýrlý kalýyor.
Saðlýklý bereketle kalýn....