|
|
 |
|
|
|
| Toplam Forum: 69
*** Toplam Konu: 30100
*** Toplam Mesaj: 148193 |
|
|
|
|
|
|
|
| Gönderen |
|
|
|
|
919 Mesaj - 
|
|
|
Büyük Selçuklu Devletinin mahir idarecisi
NÝZAMÜ'L MÜLK
Nizamü'l Mülk, Büyük Selçuklu devletinin, idâri, malî ve askeri teþkilatýný kuran ve kurduðu bu teþkilat bütün müslüman devletlerce örnek alýnan, mahir bir devlet adamýdýr.
Alp Arslan ve Melikþah devirlerinde (1064'ten vefat ettiði 1092'ye kadar) 29 yýl fasýlasýz devam eden vezirliði esnasýnda yaptýðý icraatlarla bütün Müslümanlarýn gönlünde taht kurmuþ deðerli bir âlimdir.
Asýl ismi Hasan olan Nizamü'l Mülk, 10 Nisan 1018'de Horasan'ýn eski kültür merkezlerinden olan Tuþ þehrine baðlý Nukan kasabasýnda doðmuþtur. Babasý Ali bin Ýshak, Gazne Devletinde vazife gören bir devlet memurudur.
Nizamü'l Mülk ve kardeþi, devrin meþhur fâkihlerinden Ebu'l Kasým Abdullah'ýn yanýnda mükemmel bir tahsil görmüþlerdir. Öyle ki Nizam-ül Mülk henüz 11 yaþýnda iken Kur'an-ý Kerim'i ezberlemiþ ve yine çok genç yaþta iken fýkýh âlimleri arasýnda zikredilir olmuþtur.
Dinî ve edebî kültürü ile temayüz eden Nizam-ül Mülk idarecilikte de büyük muvaffakiyet göstermiþtir. Babasý ile birlikte Gaznelilerin maiyyetinde çalýþmýþ, 24 Mayýs 1040'taki Dandanakan savaþýndan sonra Selçuklu hizmetine girmiþtir.
Nizam-ül Mülk Belh valisi Ebu Ali bin Þadân'ýn yanýnda bulunduðu esnada þehrin idaresinde gösterdiði maharetten dolayý tanýnmýþ ve daha sonra Merv'de bulunan Alparslan'ýn yanýna gitmiþtir. O tarihten sonra da Alparslan'ýn yanýndan ayrýlmamýþtýr. Alparslan Selçuklu tahtýna oturur oturmaz Nizm-ül Mülk'ü kendine vezir tayin etti. Halife Kaim bin Amrillah tarafýndan kendisine "Nizam-ül Mülk", "Kývâmü'd Devle ve'ddîn" lakaplarý verildi.
Nizam-ül Mülk, Malazgird muharebesi hariç (Alparslan tarafýndan her ihtimale karþý, memleketi idare etmek vazifesi ile Hemedan'a gönderildiði için iþtirak edememiþtir) Devletin bütün fütuhat muharebelerinde padiþahlarla (Alparslan ve Melikþah) birlikte olmuþ, cesareti ve isabetli kararlarý ile zafere giden yolu göstermiþtir.
Devlet teþkilatýnda, askerî, idarî ve malî sahalarda yapmýþ olduðu yeniliklerle devletin saðlam temeller üzerine kurulmasý için çalýþmýþ ve bunda da muvaffak olmuþtur.
Kurmuþ olduðu idari sistem bütün Ýslam ülkelerine ve Osmanlý Devletine örnek olmuþtur.
Bu mahir idareci Ýslâmiyyeti gerçek yönüyle her tarafta anlatmak ve bâtýl cereyanlarýn yayýlmasýný engellemek için kurmuþ olduðu medreselerle de Devlete ve Ýslamiyyete büyük hizmetlerde bulunmuþtur.
Fatýmilerin yaymýþ olduðu Þiî-batýnî düþüncelerin ve Hasan Sabbah'ýn sapýk fikirlerinin Selçuklu Devleti bünyesinde yer tutmamasý ve Ýslam akidesinin halk tarafýndan her yönüyle öðrenilip yaþanmasý için gayret sarfetmiþ ve bu maksatla medreseler kurdurmuþtur. Ýsfahan, Baðdad, Basra, Niþâbûr, Herât, Belh, Âmul, Musul gibi mühim beldelerde kurulan "Nizamiye Medreselerinde tesbit edilen ortak bir eðitim programýyla deðerli ilim adamlarý yetiþtirilmiþtir.
Nizamiye Medreseleri, sistemli bir þekilde kurulmuþ olan ilk üniversite olarak tarihlere geçmiþtir.
Nizam-ül Mülk'ün bu çalýþmalarý sayesinde Ehl-i Bid'anýn propagandasý kýrýlmýþtýr. Bütün çalýþmalarýnýn sonuçsuz kaldýðýný gören sapýk görüþlü Hasan Sabbah, bu büyük devlet adamýný ortadan kaldýrmak için planlar yapmaktaydý. Nizam-ül Mülk 15 Ekim 1092'de bir Batýnî fedaisi tarafýndan hançerlenmek suretiyle þehid edilmiþtir. Nâaþý Ýsfahan'a getirilerek oradaki türbesine defnedilmiþtir.
Örnek devlet adamý ve Ýslamiyyete ömrünü vakfetmiþ büyük bir insan olan Nizamü'l Mülk asýrlar boyu hatýralarda yaþamýþtýr. Nizamü'l Mülk'ün vefatýndan sonra oðullan ve torunlarý Selçuklu Devletine vezir olarak hizmet etmiþlerdir.
Nizam-ül Mülk'ün "Siyasetnâme" isimli çok deðerli bir de eseri bulunmaktadýr.
|
| Gönderen: 07.08.2006 - 09:45 |
|
|
|
Şu an Yok üye ve 1789 Misafir online. En son üyemiz: Didem_
16977 üye ile 13.07.2024 - 12:50 tarihinde en fazla ziyaretçi online oldu.
[Admin | Moderator | Kıdemli Üye | Üye] |
|
 |
|
Doğum gününüzü tebrik eder, sıhhat ve
afiyet dolu ömür dileriz:
olgan (52), elukumeluk (29), kefeli78 (59), TuncayOzan (48), uysaladam28 (48), KoraY (36), gunduz1966 (59), betul16 (35), Amigo1907 (38), TWEEN (42), berkan_33 (39), Abdullahper (42), ..::Suheda::.. (37), Negarip (35), zeynelabidin (59), KüBraa (36), Zehra_NL_70 (38), helvaci (33), saliha88 (37), erkam sezer (47), atilla854 (52), sizofren (50), safranbolulu_84 (41), cem can (52), mkalender (54), bulentguven (45), ali polat (52), Yusuf1978 (47), Beycumali (38), Avci1 (53), yahya77 (57), Dreams_25 (45), abdullah ravza (42), IceCubenow (40), xundar (44), capanoglu87 (38), sevin (38), yamyam (46), Nur talebesi (38), Suheda (36), reptir5 (47), mehmed_13 (36), matrx58 (42) |
|
|
|
|
|
|
